Sharygin
I. Tiểu sử
Igor Fedorovich Sharygin
- Sinh: ngày 7 tháng 2 năm 1937 tại thành phố Saratov, Liên Xô (nay là Nga)
- Mất: ngày 22 tháng 6 năm 2004 tại Moscow, Nga
- Quốc tịch: Liên Xô / Nga
- Học vị: Phó Tiến sĩ Khoa học Vật lý – Toán học (kandidat nauk)
- Chuyên ngành: Hình học, Giáo dục toán học, Toán sơ cấp
II. Sự nghiệp và đóng góp
1. Hoạt động giảng dạy và phổ biến toán học
Sharygin là một trong những nhà giáo dục toán học nổi bật nhất của Liên Xô và Nga. Ông dành phần lớn cuộc đời mình để giảng dạy, viết sách, và thiết kế các tài liệu toán học dành cho học sinh phổ thông, đặc biệt là trong lĩnh vực hình học sơ cấp.
Ông giảng dạy tại các trường phổ thông chuyên và tham gia sâu vào các hoạt động của phong trào Olympiad Toán học ở Nga. Với vai trò là một người tổ chức và ra đề, ông đóng góp rất lớn vào chất lượng và tầm ảnh hưởng của các kỳ thi toán học dành cho học sinh.
2. Tác giả các cuốn sách giáo khoa và chuyên khảo nổi tiếng
Sharygin là tác giả hoặc đồng tác giả của nhiều cuốn sách toán học kinh điển tại Nga và được dịch ra nhiều thứ tiếng.
Các tác phẩm của ông rất nổi bật ở việc kết hợp kiến thức chặt chẽ với trình bày trực quan, rõ ràng, giúp học sinh và giáo viên dễ tiếp cận các vấn đề hình học ở mức độ cao.
3. Người truyền cảm hứng toán học cho thế hệ trẻ
Sharygin có tài năng đặc biệt trong việc khơi dậy đam mê toán học cho học sinh. Ông thiết kế rất nhiều bài toán độc đáo, có chiều sâu, thường xuất phát từ những tình huống đơn giản nhưng dẫn tới những khám phá thú vị.
Tư tưởng của ông không đơn thuần là “giải toán đúng”, mà là rèn luyện tư duy logic, khả năng quan sát và trí tưởng tượng hình học.
III. Di sản và tưởng niệm
1. Olympiad Hình học mang tên Sharygin
Sau khi ông qua đời, từ năm 2005, nước Nga tổ chức kỳ thi Sharygin Geometry Olympiad hàng năm, dành riêng cho các học sinh phổ thông yêu thích hình học sơ cấp. Kỳ thi có hai vòng: vòng thư (correspondence) và vòng chung kết tại thành phố Dubna.
Đây là một trong những olympiad hình học chuyên sâu nhất thế giới, quy tụ nhiều học sinh giỏi hình học và thường được xem là nơi rèn luyện cho các kỳ IMO.
2. Tầm ảnh hưởng quốc tế
Các tác phẩm và tư tưởng giáo dục của Sharygin đã vượt ra khỏi biên giới nước Nga. Nhiều giáo viên và học sinh từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam, đã học hỏi từ sách và bài toán của ông.
IV. Tổng kết
Igor Fedorovich Sharygin không chỉ là một nhà toán học, mà còn là một người gieo mầm đam mê toán học, một nhà giáo dục truyền cảm hứng sống mãi trong lòng các thế hệ học sinh. Ông đã góp phần định hình nền giáo dục toán học phổ thông của Nga, đặc biệt trong mảng hình học sơ cấp – một mảng mà ông đã cống hiến cả đời.
Olympiad Hình học Sharygin – Nơi tôn vinh vẻ đẹp của hình học sơ cấp
I. Giới thiệu chung
Sharygin Geometry Olympiad (tiếng Nga: Геометрическая олимпиада им. И.Ф. Шарыгина) là một kỳ thi toán học hàng năm của Liên bang Nga, chuyên về lĩnh vực hình học sơ cấp, được tổ chức để tưởng niệm và tiếp nối di sản giáo dục của Igor Fedorovich Sharygin – một nhà sư phạm và tác giả các sách hình học nổi tiếng.
Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2005, ngay sau khi ông Sharygin qua đời (năm 2004), kỳ thi đã nhanh chóng trở thành sân chơi uy tín và độc đáo dành riêng cho học sinh trung học yêu thích hình học ở Nga và cả quốc tế.
II. Lịch sử hình thành và phát triển
1. Bắt đầu từ tinh thần tưởng niệm
Sau sự ra đi đột ngột của Igor Sharygin, cộng đồng toán học Nga – đặc biệt là những người làm công tác giáo dục phổ thông – đã quyết định tổ chức một olympiad chuyên biệt về hình học, nhằm tưởng nhớ ông và tiếp nối triết lý giáo dục hình học mà ông theo đuổi suốt đời: hình học phải là một môn học sống động, sáng tạo và đầy cảm hứng.
2. Phát triển thành kỳ thi quốc gia và quốc tế
- Ban đầu chỉ là một kỳ thi nhỏ dành cho học sinh tại Moscow và một vài vùng của Nga, Sharygin Olympiad đã dần mở rộng quy mô toàn quốc, và sau đó thu hút học sinh quốc tế từ Belarus, Kazakhstan, Việt Nam, Iran, Serbia, Romania, Ấn Độ, Trung Quốc, v.v.
- Nhiều học sinh tham dự kỳ thi này sau đó trở thành thành viên đội tuyển quốc gia IMO của Nga và các nước khác.
III. Cấu trúc kỳ thi
Sharygin Geometry Olympiad được chia làm hai vòng thi:
1. Vòng 1 – Correspondence Round (vòng thư)
- Thời gian: từ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm.
- Đối tượng: học sinh từ lớp 8 đến lớp 11 (có thể chia theo độ tuổi hoặc trình độ).
- Hình thức: bài thi gồm khoảng 6 bài toán hình học sơ cấp, được công bố công khai. Thí sinh gửi lời giải tự luận qua email hoặc bưu điện.
- Yêu cầu: lời giải tự luận chi tiết, không chấm điểm theo đáp số mà theo lập luận và cách trình bày. Ban giám khảo rất coi trọng tính sáng tạo và độ sâu trong cách giải.
2. Vòng 2 – Final Round (vòng chung kết tại Dubna)
- Địa điểm: Viện nghiên cứu Dubna (Dubna là một thành phố khoa học nổi tiếng gần Moscow).
- Thời gian: tháng 7 hàng năm (thường trùng thời gian tổ chức IMO).
- Hình thức: thí sinh thi trong 2 ngày liên tiếp, mỗi ngày 4 tiếng, làm các đề hình học nâng cao hơn.
- Ngoài kỳ thi chính, học sinh còn tham gia seminar, giao lưu, và các buổi giảng chuyên đề với các nhà toán học nổi tiếng của Nga.
IV. Đặc điểm nổi bật của kỳ thi
- Chỉ tập trung vào hình học sơ cấp, không lẫn với đại số hay tổ hợp – điều hiếm có ở các olympiad khác.
- Các bài toán có tính thẩm mỹ cao, thường chứa đựng những phát hiện sâu sắc, kết cấu bất ngờ, và khơi gợi trực giác hình học.
- Đề thi chú trọng lập luận logic, hình vẽ rõ ràng, kỹ năng trình bày – đúng với tinh thần của Igor Sharygin.
- Ban tổ chức uy tín, quy tụ những chuyên gia hàng đầu như A. V. Akopyan, A. Zaslavsky, D. Fomin, S. Dorichenko, v.v.
V. Tầm ảnh hưởng
- Đối với học sinh: Kỳ thi là nơi rèn luyện hình học nâng cao, giúp chuẩn bị vững vàng cho các kỳ IMO, APMO và các olympiad quốc gia.
- Đối với giáo viên: là nguồn cảm hứng, tư liệu giảng dạy phong phú. Nhiều giáo viên trên thế giới sử dụng đề Sharygin như tài liệu luyện thi hình học nâng cao.
- Đối với cộng đồng toán học: Kỳ thi góp phần duy trì và phát triển tinh thần hình học sơ cấp cổ điển trong thời đại số.
VI. Kết luận
Sharygin Geometry Olympiad không chỉ là một cuộc thi, mà còn là một biểu tượng của vẻ đẹp hình học cổ điển, một cây cầu nối giữa thế hệ trẻ với những giá trị toán học bền vững.
Sự tồn tại và phát triển của kỳ thi suốt hơn hai thập kỷ qua là minh chứng rõ ràng nhất cho ảnh hưởng lâu dài của I.F. Sharygin – người được xem là “người giữ ngọn lửa hình học sơ cấp” trong thời hiện đại.
Các bạn hãy tìm hiểu cuộc thi này trên trang web nổi tiếng về hình học của Nga: http://geometry.ru
Comments